Waarom Dry January, ikpas en Dranquilo beter is dan de loterij winnen

Lees in deze blog waarom alcohol nog slechter voor je is dan je al dacht, waarom 1 glas wijn per dag ook ongezond is en waarom Dry January, ikpas of Dranquilo een groot cadeau is voor je lijf en je brein.

Bijna iedereen weet dat alcohol niet zo gezond is. Toch gaan er veel verhalen en smoezen rond en weet niet iedereen precies hoe het zit. In het kader van mijn eigen voornemen om te beginnen met Dry January en in 2021 volledig Dranquilo te gaan (ja, het klinkt echt vrolijk, hè?) ben ik wetenschappelijke – objectieve – resultaten gaan opzoeken en heb ik vanalles voor je nagetrokken.

Accepteer cookies om de inhoud beschikbaar te maken.

Wat is Dranquilo? En Dry January?

Dry January, ikpas, Dranquilo en geheelonthouding zijn stuk voor stuk termen die Nederlanders gebruiken om aan te geven dat ze geen alcohol gebruiken. De hippe termen zijn top, want zo wordt het steeds normaler om geen alcohol te drinken. Het zou ervoor kunnen zorgen dat alcoholvrij leven, net als roken, van standaard en cool naar ongewenst zou kunnen gaan. Wat, net als roken, onze samenleving een flinke gezondheidswinst op zal leveren.

Alcohol in coronatijd

Ook ik moet bekennen dat ik in 2020, het jaar van het thuiswerken en de coronastress, vaker alcohol heb gedronken dan anders. Na een drukke werkweek en geen fietstocht in de buitenlucht van werk naar huis zocht ik naar andere manieren van ontspanning. In de zomer was dat een ligbed, een goed boek en een wit wijntje, in de winter was dat een bank, een Netflix-serie en een rood wijntje. De cijfers over 2020 zijn nog niet bekend, maar ik verwacht dat ik niet de enige was.

Alcoholconsumptie in Nederland

De cijfers over alcoholgebruik onder Nederlandse volwassenen in 2019 (Trimbos, 2020) zien er als volgt uit:

• 79,1% dronk alcohol
  • 41,5% dronk minder dan 1 standaardglas per dag
  • 8,5% dronk tenminste 1x per week 4 (v) of 6 (m) standaardglazen (zware drinkers)
  • 8,5% dronk meer dan 14 (v) of 21 (m) standaardglazen per week (overmatige drinkers, oftewel probleemdrinkers)

Jongeren tussen de 20 en 25 jaar (studenten?) en ook 55-plussers dronken meer alcohol dan anderen. En hoewel op alle andere gebieden mensen uit een lagere sociaal-economische klasse (lage opleiding en laag inkomen) zich veel vaker ongezond gedragen, is het met alcohol precies andersom (D’Hooge, 2019). Onder laagopgeleiden is de grootste groep geheelonthouders. Hoogopgeleiden drinken zelfs vaker te veel alcohol. En dat ziet niet alleen Trimbos, maar ook Bartley (2016), Schrijvers et al. (1999) en Pekkanen et al. (1995).

8 goede (en bewezen) redenen

Er zijn (minstens) 8 goede en bewezen redenen waarom een alcoholpauze of geheelonthouding – beide kenbaar te maken als Dranquilo – een cadeau aan jezelf is:

• je wordt lichamelijk fitter en minder snel ziek
• je wordt mentaal fitter
• je slaapt beter
• je valt af
• je bespaart geld
• je geeft het goede voorbeeld
• je leert patronen en gewoontegedrag doorbreken
• je kan beter ‘nee’ zeggen

Cadeau voor je lijf

In de afgelopen tien jaar is het veel in het nieuws geweest. Een wijntje per dag zou heel gezond zijn. Toch klopt deze uitspraak niet. Hoewel max. 1,5 standaardglas alcohol het risico op hart- en vaatziekten en diabetes type 2 kan verlagen (daarboven vermenigvuldigt juist de kans), vergroot datzelfde glas jouw kansen op bijna alle vormen van kanker (Voedingscentrum, 2020).
Een analyse van alle wetenschappelijke onderzoeken tot op dat moment laat zien dat je door alcoholgebruik zeer zeker een groter risico loopt op hoge bloeddruk, slokdarmkanker, mondkanker, keelkanker, levercirrose, chronische alvleesklierontsteking, verwondingen en geweld (Corrao, Bagnardi, Zambon & La Vecchia, 2004).
Daarnaast heb je door alcoholgebruik een groter risico op darmkanker, leverkanker en borstkanker en zeer waarschijnlijk ook op beroertes en herseninfarcten.

Cadeau voor je brein

Er bestaat geen twijfel over het feit dat overmatig alcoholgebruik je brein aantast en kapot maakt. Het lijdt tot gedragsproblemen, emotionele en verstandelijke beperkingen (Oscar-Berman & Marinković, 2014). Toch tonen verschillende wetenschappers aan dat ook bij ‘uncomplicated’ drinkers hersenzenuwcellen (verantwoordelijk voor informatieverwerking) afsterven en witte stof (verantwoordelijk voor informatieoverdracht) verloren gaat (Harper, 1998). Lichte tot gemiddelde drinkers verkleinen letterlijk hun brein, waardoor hun mentale gezondheid vermindert (Verbaten, 2009). Dit is de belangrijkste reden dat zwangere vrouwen en kinderen onder 18 jaar geen alcohol mogen drinken.

Andere voordelen van alcoholvrij

De deelnemers van ikpas (de Nederlandse Dry January en alcoholpauze tijdens de vastenperiode) melden nog meer voordelen. 55% van hen merkte op beter te slapen en 32% van hen viel af. Ook doorbraken ze slechte gewoonten (43,5%, goed nieuws voor hun andere voornemens) en kon 64% naderhand beter ‘nee’ zeggen. Verder merkte de helft op dat ze het goede voorbeeld gaven aan anderen en dat ze dat fijn vonden.

Beter dan de loterij

Het viel je misschien al op in mijn tekst over ziektes; alcoholgebruik is een kansspel. Hoe minder alcohol je gebruikt, hoe beter je kansen zijn. Hoe meer alcohol je gebruikt, hoe meer kans je maakt op enge ziektes.

Rondom de jaarwisseling doen veel mensen mee aan een loterij. Maar de kans om je inleg terug te verdienen, laat staan er winst uit te halen, is echter zeer klein. Hoewel ze allemaal een winkans communiceren, is alleen de Staatsloterij en Miljoenenspel transparant over de kans op inleg terug ( < 1 op 8 deelnemers en < 1 op 7 deelnemers). Dat vind ik bizar weinig.

In plaats van dat je geld kwijtraakt, bespaar je juist geld door Dranquilo te gaan. 55% van de deelnemers van ikpas konden dit zelfs bewijzen. Dus terwijl je bij de loterij voornamelijk verliest, win je juist door mee te doen aan Dry January of een langere alcoholpauze te nemen.

Alcoholvrije cocktail

Er zijn een heleboel traditionele cocktails die heel lekker smaken zonder alcohol. Bijvoorbeeld bij een Mohito, Pina Colada en Daiquiri kan gewoonweg de alcohol weglaten en je hebt een alcoholvrije variant. Ben je niet zo’n zoetekauw dan kan je een beetje extra citroensap toevoegen.

Een watermeloencocktail (gepureerde watermeloen) of ginger ale zijn ook lekkere, maar feestelijke drankjes. Zelf ben ik fan van de gembersiroop van Gimber. Het is een uitgebalanceerde siroop die erg sterk en pittig van smaak is en je kan aanlengen met (koolzuurhoudend) water, maar ook als thee kan drinken.

Alcoholvrije bubbels

Ben je op zoek naar alcoholvrije bubbels of alcoholvrije champagne? Persoonlijk raad ik je graag de perenbubbels van IKEA Food Market aan. De witte variant bevat 0,1% en de zwarte bevat 4,5% alcohol.

Wil je ongeveer dezelfde smaak en helemaal geen alcohol, dan raad ik je aan de AH perenlimonadesiroop (0% suiker toegevoegd) te combineren met koolzuurhoudend water. (Ja ja, is de lockdown toch nog ergens goed voor.) Is ook erg lekker en ziet er net zo feestelijk uit in een champagneglas.

Mijn laatste 2 tips

Graag geef ik je nog mijn 2 laatste tips. In de winter drink ik thuis graag Gimber en suikervrije limonade, maar zomers kies ik standaard voor kraanwater uit een cocktail- of wijnglas. Zo’n glaasje maakt me altijd extra vrolijk, omdat het net een feestje is. Hier lees je waarom genoeg water drinken belangrijk is en hoeveel water je zou moeten drinken per dag.

Ik ben groot fan van reminders en nudges. Om mezelf op een supersimpele manier te helpen met mijn goede voornemens, heb ik daarom dit A4 opgehangen in het rek waar ik de alcohol heb staan:

Je kan hem hier gratis downloaden: