Essentieel: een dagelijkse dosis daglicht
Blijf thuis, maar niet binnen: juist nu is een dagelijkse dosis daglicht extra belangrijk! Ik heb voor je uitgezocht welk effect daglicht op je humeur, mentale en fysieke gezondheid, slaap en producticiteit heeft volgens de wetenschap. En hoe het zit met de daglichtlamp en hoe het zit met vitamine D.
November, 2020
Het coronavirus en de bijbehorende maatregelen vormen een grote uitdaging voor mensen over de hele wereld. Want blijven we fysiek én mentaal wel gezond? Precies deze week, de week van de volledige lockdown, merk ik dat het seizoen gaat tegenwerken. Ik was druk met werk en daarom was het pas net licht als ik achter de computer plaatsnam en weer donker als ik er weer vandaan kwam. Elke dag verdween een beetje van mijn energie.
Vandaag laadde ik tijdens een wandeling eindelijk weer op, begeleid door een koude wind en warme zonnestralen. Iedereen die mij een beetje kent zal dit ontzettend logisch vinden; ik geniet extreem van zonnig weer. Het ontspant mij, maakt me blij en zorgt ervoor dat ik minder last heb van mijn chronische darmproblemen.
Mijn ervaringen vandeze week en de vitamine D-discussie in de media – helpt vitamine D wel of niet tegen coronavirus – maakten me nieuwsgierig naar de wetenschappelijke kijk op daglicht.
Daglicht en je humeur
Hoewel je niet minder moe of minder verdrietig wordt van daglicht, geeft blootstelling aan daglicht je wel een beter humeur. Bovendien doet het weer ertoe. Zonlicht op je huid zorgt voor aanmaak van vitamine D, dat op haar beurt weer zorgt voor serotonine, de neurotransmitter die ons humeur verbetert. De wetenschap en zelfs het KWF adviseren je daarom om in de herfst en de winter 30 minuten per dag onbeschermd buiten te zijn. In de zon zitten of wandelen staat daarom bovenaan mijn happy list.
Daglicht tegen winterdepressie
Wetenschappers bewezen al dat vitamine D-supplementen tijdens de winter helpen om je humeur op pijl te houden. Vitamine D werkt bovendien tegen depressie. Dit is extra belangrijk in november 2020, omdat vanwege de anticoronamaatregelen je minder gelukkig en eerder depressief wordt bij gebrek aan sociaal contact. Bovendien kan een gebrek aan daglicht leiden tot een winterdepressie. Winterpressie of Seasonal Affective Disorder, toepasselijk afgekort als SAD, komt veel voor zodra de dagen korter worden.
Weerstand en lichamelijke gezondheid
Dat het hier gaat om een lichamelijke invloed op je mentale gezondheid, wordt onderstreept door het feit dat oorspronkelijke IJslanders geen last hebben van SAD. Zij hebben zich namelijk genetisch aangepast aan het gebrek aan daglicht. Daglicht heeft dus ook invloed op je lichamelijke gezondheid.
Wetenschappers toonden aan dat vitamine D-productie via daglicht je beschermt tegen ziektes, zoals kanker, hart- en vaatziekten, griep, diabetes en sommige autoimmuunziektes.
En als men erg ziek is, dan nemen personen die op een (ziekenhuis)kamer met veel daglicht liggen minder medicijnen in, gaan ze minder vaak dood en mogen ze eerder naar huis. Volgens diezelfde wetenschappers geldt hetzelfde voor mensen die uitzicht hebben op natuur ➡
Vitamine D tegen coronavirus
De wetenschap suggereert ook dat vitamine D helpt tegen het coronavirus. Redenen daarvoor zijn:
- Vitamine D reduceert het risico op infecties door afweermechanismen, zoals het stimuleren van cathelicidines en defensines tegen virusvoortplanting, het vermeerderen van cytokines tegen ontstekingen en het afremmen van cytokines die longonsteking veroorzaken.
- Tekort aan Vitamine D draagt bij aan acute respiratory distress syndrome: de reden waarom ernstige coronapatiënten aan de beademing moeten.
- Leeftijd en mensen met chronische ziektes hebben gemiddeld een lagere vitamine D-concentratie en zijn vatbaarder voor het coronavirus.
Helaas zijn de onderzoeken nog niet vaak genoeg herhaald om te zeggen dat de effecten volledig bewezen zijn. Niet gek, want Covid19 maakt pas sinds vorig jaar slachtoffers en wordt pas uitgebreid onderzocht sinds 2020.
Nachtrust en daglicht
Een andere reden dat daglicht goed is voor je gezondheid is dat je er veel beter door slaapt. Daglicht reguleert namelijk ons slaapwaakritme via de serotonine die het produceert. Dit is duidelijk terug te zien in SAD-patiënten. Zij slapen in de herfst en de winter veel minder goed, ervaren minder delta-slaap en meer REM-slaap. Zonnig weer (op vakantie) of 9 dagen kunstlichtherapie lost dit voor ze op. Meer tips om beter te slapen ➡
Daglichtlamp en ander kunstlicht
Bij daglicht is het niet alleen je huid die serotonine-aanmaak stimuleert. Ook het felle licht in je ogen zorgt voor meer serotonine. Dit onderzoeksresultaat bracht meer onderzoek naar kunstlicht en de ontwikkeling van de daglichtlamp voort.
De daglichtlamp en lichttherapiebril geven gemiddeld 20x feller licht dan de gemiddelde kantoorverlichting. Hoewel de lichtsterkte van 10.000 lux niet te vergelijken is met licht op een zonnige zomerdag, is het zeer vergelijkbaar met het daglicht op de meest zonnige winterdag. Ze zijn erg aan te raden voor mensen die door een arts gediagnosticeerd zijn met SAD. Maar er zijn ook aanwijzingen dat tijdelijk gebruik mensen kan helpen die niet zozeer depressief zijn, alswel moeilijk uit hun bed kunnen komen, moe en lusteloos zijn in deze tijd van het jaar. Ze worden aangeraden om ‘s ochtends na het ontwaken de lamp of bril te gebruiken. Hier lees je over Nienke’s ervaring met de daglichtlamp.
Er is heel veel onderzoek dat bewijst dat kunstlicht van invloed is op onze productiviteit. Veel kunstlicht maakt je actiever en er zijn ook bepaalde lichtbronnen (lichtsterktes en lichtkleuren) die je productiever maken. In deze blog lees je daar meer over en vertel ik je hoe je daar thuis van kan profiteren➡
Hoe je in de wintermaanden van daglicht profiteert
Een gratis alternatief is om – zodra het licht is – buiten een rondje te gaan lopen. Een half uur is optimaal, maar elke minuut buiten is mooi meegenomen. Heb je geen tijd om in de ochtend te gaan wandelen, neem dan gewoon vroeg pauze en wandel om 12.00u rond. Voordeel is dat de lichtsterkte dan optimaal is en je dan het meeste daglicht en de meeste vitamine D opdoet.
In deze periode van thuiswerken is dit helemaal geen probleem. Werk je niet thuis, dan hoef je je ook niet onzeker te voelen. Zeg publiekelijk dat je van nu af aan aan lunchwandelen doet en vraag collega’s mee. (Op dit moment mag je twee aan twee over straat met 1,5m ertussen). In Nederland worden lunchwandelingen ondertussen toegestaan en gewaardeerd en er zullen weinig managers en bazen zijn die er iets op tegen hebben. Zij weten namelijk ook dat beweging goed is voor je productiviteit.
Wellicht ook interessant voor jou:
Bronvermelding
- Beute & De Kort (2020). Salutogenic Effects of the Environment: Review of Health Protective Effects of Nature and Daylight.
- Çakır. Daylight for Health and Efficiency. A new career for an old friend.
- Grant, Lahore, McDonnell, Baggerly, French, Aliano & Bhattoa (2020). Evidence that Vitamin D Supplementation Could Reduce Risk of Influenza and COVID-19 Infections and Deaths.
- Janis, Rosen, Mendelson, Jacobsen, Skwerer, Joseph-Vanderpool, Duncan, Wehr & Rosenthal (1994). Sleep in fall/winter seasonal affective disorder: Effects of light and changing seasons.
- Kaida, Takahashi & Orsuka (2007) A short nap and bright light exposure improve positive mood status.
- Kauffman (2009). Benefits of vitamin D supplementation.
- Landsdowne & Provost (1998). Vitamin D3 enhances mood in healthy subjects in winter.
- Messner & Wanke (2011). Good weather for Schwartz and Clore.
- aan het Rot, Benkelfat, Boivin & Young (2008). Bright light exposure during acute tryptophan depletion prevents a lowering of mood in mildly seasonal women.
- Schwarz & Clore (1983). Mood, misattribution, and judgments of wellbeing: Informative and directive functions of affective states.