
Zo maak je een moeilijke beslissing
Als je een beetje op mij lijkt, dan vind je het belangrijk om de juiste beslissing te maken, vooral als het een moeilijke beslissing is. Bijvoorbeeld als het gaat om je carriere of het kiezen van je opleiding. Ik beloof je dat na het lezen van deze blog, moeilijke beslissingen maken makkelijker voor je wordt.
Wat is de juiste keuze?
Er is een verschil tussen een goede beslissing en een goed resultaat. Kuno Huisman (professor in het maken van beslissingen) geeft een duidelijk voorbeeld in zijn masterclass over het maken van beslissingen wanneer veel onzeker is. Het is een slechte beslissing of de foute keuze om met de auto naar huis te rijden wanneer je net 6 biertjes op hebt in de kroeg, ondanks dat je veilig thuiskomt (goed resultaat). Terwijl een taxi bestellen na diezelfde 6 biertjes de juiste keuze is, ondanks dat de taxichauffeur tegen een brug oprijdt en je in een coma belandt (het slechtste resultaat). Een goede beslissing is er een van kwaliteit. De keuze is logisch en gebaseerd op ingeschatte risico’s, voorkeuren en waarden.
‘Slaap er een nachtje over’
Voordat ik je een checklist geef om de kwaliteit van je beslissing te verhogen, wil ik je meegeven dat complexe beslissingen ‘langzaam denken’ nodig hebben. Je onbewuste brein is er zeer goed in. Dus, ik denk dat het altijd de juiste keuze is om wat langer na te denken voordat je een belangrijke beslissing maakt. Maakt niet uit of het gaat omeen nieuwe baan, mijn hypotheek of huwelijksvoorwaarden, ik ga altijd naar huis en kom minstens een dag later terug om te tekenen. Als je na een dag niet zeker bent van je beslissing, kan je de checklist verderop in deze blog gebruiken om de complexiteit op een gestructureerde manier aan te pakken. Dat zal je keuze een stuk gemakkelijker maken.
2 soorten complexiteit in besluitvorming
Afbeelding by aopsan)
Onderzoek geeft ons twee soorten complexiteit:
- Organisatorische complexiteit: er zijn veel partijen betrokken. Zij hebben verschillende waarden, verlangens, motivaties, macht, persoonlijkheden en/of competenties of ze hebben fundamenteel verschillende kaders (zoals cultuur, holistisch versus gedetailleerd, etc.).
- Analytisch complexiteit: er zijn meerdere onzekerheden, variabelen die aan elkaar verbonden zijn, scenario’s, beslissingsvariabelen en/of criteria.
Als beide laag zijn, dan kan je gewoon terugvallen op logisch verstand of vuistregels. Als beide hoog zijn, en vaak gebeurt dit in bedrijfssituaties met een hoge inzet, dan heb je het dialooggestuurd besluitvormingsproces nodig. Maar het kan ook zijn dat maar één heel hoog is, of je een beetje hebt van beide. In die gevallen zou je de volgende keuzechecklist van Matheson & Matheson (1998) kunnen gebruiken. Als je alle stappen af kan vinken, dan kan je een goede beslissing maken.
Keuzechecklist om moeilijke beslissingen makkelijker te maken
- Het juiste kader – Bekijk je het probleem vanuit het juiste perspectief? Wiens perspectief is het meest belangrijk? Wat is de exacte context? Wat is relevant en wat niet? Verklein de context to wat relevant is.
- Creatieve, uitvoerbare alternatieven – Heb je genoeg alternatieven? Denk out-of-the-box om meer alternatieven te creëren. Selecteer daarna welke je uit kan voeren.
- Betekenisvolle, betrouwbare informatie – Heb je alle informatie die je nodig hebt? Is de informatie echt relevant? Is de informatie bruikbaar? Is de informatie betrouwbaar?
- Heldere waarden en compromissen – Wat is het belangrijkst en wat komt daarna binnen de context van de beslissing?
- Logisch correcte beredeneringen – Klopt je methode van selecteren en besluiten? Blijf je binnen je eigen perspectief en ervaringen? Doe je juiste aannames? Generaliseer je? Is het mogelijk dat je observaties niet kloppen? Kan je andere drogredenen vinden?
- Verplicht tot actie – Het heeft geen zin een beslissing te maken als je je belofte niet nakomt en geen actie onderneemt.
Met deze informatie kan je op een gestructureerde manier de beslissing maken. Voor mij is deze strategie zeer effectief. Het heeft me bijvoorbeeld geholpen om te beslissen welke carriërestap ik moest maken. Laat je het me via de comments hieronder weten of deze strategie jou ook geholpen heeft?
Doorpakken op je keuze
Als je al wel een besluit hebt genomen, maar moeite hebt om tot actie over te gaan, dan zou het wel eens kunnen dat perfectionisme je tegenhoudt om te bereiken waar je naar verlangt. In deze blog lees je hoe dat komt en wat je eraan kan doen.